Sinema izleyicisinin çok hassas bir kalbi vardır. Salonda ya da evde film izlerken eğlenmek isterler. Eğlenme eyleminin kişisel olduğunu düşünürsek, içinin dolu olması gerekir. İzlediğinizde salak yerine konulmayacağımız, klişelere maruz kalınmayacak sinema filmleri her zaman ilgimizi çeker. İlgimizi çeken başka bir nokta ise filmin kadrosudur. Popüler oyuncular, film “star”ları, dahi yönetmenler ve başarılı yapımcılar hep izlenilmek isteyen filmlerin adamlarıdır. Charlie Wilson’ın Savaşı filmi oyuncu kadrosu bakımından pek çok yıldızın olduğu galaksi gibi. Duyduğunuz anda filmi görmenizi sağlayacak isimler filmin afişinde görünüyor. Ancak sinema afişi filmin özeti değil. Hem de Hollywood’ta hiç değil.

Charlie Wilson 1980’lerin Amerika’sında senatördür. Dönemin global gündemine bakarsak tabiî ki uğraşa uğraşa bitiremedikleri Sovyet Rusya’sıyla olan rekabet var. İki büyük gücün soğuk savaşı dünyayı kutuplara ayırırken, her şey Sovyetleri göçertmeye yönelik olarak kurgulanıyordu. Öte yandan bütün bunlar bizim tarih kitaplarımızdan öğrendiklerimiz değil. Zaten tarih kitaplarımız 1945’te son buluyor. Ne İkinci Dünya Savaşı, ne Amerika, ne Nazi Almanya’sı ders kitaplarında yazılan, okulda anlatılan şeyler değil. Bizler siyasi olayların çoğunu, bazen hepsini sinemadan ve medyadan takip ediyoruz. Sinemanın insanlar üzerindeki etkiyi çok önceden keşfedenler ve bunu kullananların ürünü olarak pek çok kavramı, olayı bize verildiği kadar, verildiği gibi anlıyoruz. Bazıları buna propaganda diyor. Hollywood bugüne kadar kendilerini övecek, güç göstergesi niteliğinde yüzlerce film yaptı. Bu film için sinemaya gittiğinizde aklınıza gelen ilk soru şu oluyor: Sovyetlerle yapılan savaşın son perdesini anlatan Charlie Wilson’un Savaşı bize neyi fısıldıyor?

80’lerin sonuna doğru Afganistan’a giren Sovyetlerin bombaladığı, helikopterle kurşunladığı, masum, çaresiz, eğitimsiz halkın acı durumunu filmde defalarca görebiliyorsunuz. Dünya’da nerede zor durumda kalan olsa yardıma giden Amerikan’ın halkı silahlandırıp, Sovyetlere zarar verme planı “dokunaklı” biçimde anlatılıyor. Bazı diyaloglarda, en azından “Rambo”yla olmayacağını öğrendiler diye içinizden geçirirken, “Yaşasın Amerika” çığlıkları atabileceğiniz sahneler de bulunuyor. Charlie Wilson’un bu iş ayrılan bütçeyi beş milyon dolardan daha büyük miktarlara arttırma savaşı, sonrasında elde edilen sonuç temiz bir propaganda yediğimizi hissettirir gibi oluyor. Anlatılan hikayeden kısa süre sonra yapılan Irak çıkarmalarının içeriği aynı yapımcılar tarafından değişik filmler çekilir muhtemelen. O yüzden filmin üzerinde durduğu temel düşünceyi, yakın tarihimizde yaşadığımız tecrübeler iyi sorgulamamız gerektiğini söylüyor.

Filmde Julia Roberts’ın oynadığı karakter, Amerikan siyasi tarihinde erkeklerin egemen olsa bile kadınların sahip oldukları yadsınamaz güç olduğunu işaret ediyor. Bunu yaparken de güçlü kadın portresini bazen güzel kadın alıyor. Oyunculuklarda herkesin parasının karşılığını aldığı söylenebilir. Uzun sürelik bir zaman dilimini anlatan filmdeki zaman vurgusu net yapılmaması yönetmenliği zayıflatıyor. Filmi izleyen ve haritaya bakma zahmetinde bulunmamış bir kişi Amerika ile Pakistan’ı komşu bile zannedebilir. Ve filmde Charlie Wilson’un yardımcısı hoş hanımın niyeti hiç belli edilmemiş, böyle olunca oyunculukla birlikte çizilen tip kullanışsız olmuş.

“Gerçek bir hikayeden alınmıştır” sözcüğünün ve türevlerinin bir filme verilebilmesi için belli kurallar olması gerektiğini düşünüyorum. Bu filme de aynı etiketi yapıştırıp tarihi istediği gibi değiştirenler, tarihin bundan elli sene sona böyle hatırlanmasını sağlayacaklar. Belki filmin sonunda çıkan Charlie Wilson’un sonu kayıntıya bile gelebilir. Çünkü kimse bunu hatırlamak istemeyecek. Kimse 11 Eylül’ü yapanın Bin Ladin olarak bilindiğini düşünürsek, belki bundan elli yıl sonra, bu filmde anlatılanlarla on beş yıl sonra olanların bir ilişkisi olmadığı düşünülecek.

Yüzlercesini izlediğimiz Amerikan siyasi anlatı ve propaganda filmlerinden biri olan Charlie Wilson’un Savaşı üzerine bal dökülse bile tat vermeyecek bir film. Oynayanlara aldanmak yerine evinize gidip kitap okumayı tercih edebilirsiniz.