"Ben bir kere seven, bir kere evlenen kadınlardanım." Nebahat böyle demişti ama Bülent'le ikinci kez evlenmesi bu sözün, en azından, son kısmını yalanlıyor.

'Şoför Nebahat ve Kızı', dörtlü 'Nebahat' filmlerinin ikincisi. Çekimler Aralık 63 ve Ocak 64'te. 29 Nisan Çarşamba günü Şık, (Beyoğlu) İnci, (Kadıköy) Opera sinemalarındaki suarelerle gösterime girmiş. Gececi Neşet, bu kez seyirciyi şaşırtacak denli i'yi'. Cinayet haberinin çıktığı Yeni İstanbul gazetesindeki (25 Aralık 1963) başlık; "Donanma Akdeniz'de tatbikat yaptı". O dönem Kıbrıs bizim için çok önemliydi. Nereden nereye!

Filmin başında 'babasının ölümüyle, 17 yaşında şoförlüğe başladığını' söylüyor kahramanımız. 1960'daki çevrimde Nuri Baba'nın, 'günün birinde lazım olur' diye 'çok önceden' kendisine ehliyet aldırdığı söylenmişti. 'Çok önceden(!)'. Bu durumda sürücü belgesi için yaşı tutmuyor. Ayrıca annesi ile kardeşi Çetin'in ne olduğu belli değil. "Sonra bir avukatla evlendim. Bir kızımız oldu. 8 sene evvel kocamdan ayrılınca tekrar şoförlüğe başladım. Kızımla beraber şu gördüğünüz küçük evde yaşayıp gidiyoruz" demişti öykü yazarına. Tek yakınması Hülya ile yeteri kadar ilgilenememesi. Bütün gün direksiyon sallamaktan vakit mi kalıyor ki. 'Ana var yalın kat olur, ana var 40 kat olur' derler. Nebahat '40 kat' olanlardan.

Soyadı 'Soylu'. İstanbul, 1927 doğumlu. Annesinin adı (1960 çevriminde öğrenememiştik) Emine, babasınınki ilk çevrimde 'Nuri'ydi. Şimdi 'Ahmet'.

Yıllar kahramanımızı biraz uysallaştırmış(!). Kızı, çılgın gençler ve Cengiz dışında kimseyi dövmüyor. Önceki çevrimde Ateşoğlu, Çatladıkapılı Rıza-Hakkı Haktan, Mehmet-Niyazi Vanlı ve meyhanede sataşan bir yığın erkeği 'benzetmişti'.

İki arabası var. Biri (para konusunda pek dürüst olmayan) şoförde. Genç kadını hep 'Doç' olduğu söylenen ama aslında 'DeSoto' ile görüyoruz. Plakası 'T. 59 989'. Aynı dolmuşu, bir saygı gösterisi gibi 70'deki çevrimde tekrar göreceğiz.

Boşanma nedeni kocasının 'kirli bir maceraya atılması'. "Kötü bir kadına tutuldum" diyecektir Bülent. Sonrasında avukatlığı bırakınca, lakabı 'Âdem' olmuş. Beyazıt Camisi yakınlarında bozuk bir daktilo ile arzuhalcilik yapıyordu. Karmakarışık odasında hayatla tek bağı içki. Filmin sonunda karısını ve kızını kurtarmak için tekrar mahkeme salonuna döner.

Nebahat'ın şoför arkadaşları; Trafik Rıza-Sami Hazinses, Gececi Neşet-Talat Gözbak, Toto Zeki-Türker Tekin ve Deve Salim-Ahmet Tarık Tekçe (Hülya küçükken 'Bip Bip Amca' dermiş). Kahramanımız, şoförlüğü 'mektep edip' lokanta açmak isteyince karşı çıkıyorlar; "Yapamazsın! Bunca yıl direksiyon salladın (şimdi) kepçe sallamak ağırına gider." Dolmuş durağında 'futbol hastaları' için bağırışları "Hadi maça, hastaneye bir iki" şeklinde. Nebahat "Sesini duyalım be kâhya! Dut yemiş bülbüle döndün" diye uyarınca Hakkı Haktan da koroya hoplaya zıplaya katılır; "Hadi maça, biir".

Hülya, filmin en önemli kişisi. Annesinin şoförlüğüne nefret dolu. "Şoför Nebahat'ın kızısın sen" diye uyardığında "Bütün felaket bunda işte! Bütün felaket 'Şoför Nebahat'ın kızı' olmakta" yanıtını vermişti. Boşanma konusunda bile genç kadını suçluyor; "Küçük bir macerayı bu kadar büyütmeye lüzum yoktu. Affedebilirdin O'nu. Ben de bugün bir avukat kızı olurdum, şoför değil." Bir başka sahnede tekrar "Bir şoförün kızı olmaktan utanıyor, yerin dibine batıyorum. Bir avukat kızı olmak çok daha iyi" diyecektir. Mahalleden Murat'ı da küçümsüyor. "Alt tarafı bir tornacının oğlu."

Oysa delikanlı sırılsıklam âşıktı kendisine. Fakülteyi (hangisi olduğu belli değil) bitiriyormuş, şimdiden iyi de bir iş bulmuş. Bunu söylediğine pişman eder delikanlıyı; "Baban gibi tornacılık mı yapacaksın? Benim ağzı süt kokan erkeklerle geçirecek vaktim yok... Hayallerimde sen yoksun. Kendine, mahalleden ayağı takunyalı, başı örtülü bir kız seç. Basit bir tornacının gelini olmak istemiyorum." Sadece varsıl ve züppe arkadaşlarını önemsiyor. Pamuk Kralı'nın oğlu Kaya ile 'kuçi kuçi' diyerek öpüşüyorlar. O da bir türlü tanıştıramaz Hülya'yı ailesi ile. Babası 'asalete ve zenginliğe fazlası ile düşkünmüş'. Bir şoförün, bir cami önü arzuhalcisinin kızlarını imkânı yok kabul etmezmiş. Her şey genç kızın öfkesini artırıyor; "Bütün bunlar hep annemin yüzünden. Düşündükçe çıldıracağım geliyor. Başka türlü olamaz mıydı sanki. O bir şoför, ben de bir şoför kızı! Nefret ediyorum."

Murat'ın Hülya'ya aşkı hiç azalmıyor. Kaya ile dolaştığında, Cengiz'le yatıp hapse düştüğünde bile. Bakkalda dedikodu yapan mahalleliyi bir kinaye ile susturur; "Fazla ileri gitme Zehra Hanım. Bazılarının bu mahalleye nasıl ve nerden geldiğini unutmadık henüz."

Dolmuşun iç aynasında Hülya'nın bir resmi var. Müşterilerinden Celal Ersöz "Enfes bir parça. Ben senin yerinde olsam o resmi arabanın dışına asardım" demişti Nebahat'a. Müşteriler bal görmüş sinek gibi üşüşürlermiş. "İnsan elindeki malın kıymetini bilmeli." Tahmin edileceği gibi dayaktan zor kurtarır paçasını.

Komşu Hürmüz Teyze, senaryoda var, filmde yok. Kocası 'bir oturuşta bir kuzuyu, bir tencere pilavı, bir tepsi baklavayı hoop' diye 'götürürmüş'. Namı hoş bir seda olarak kalmış rahmetlinin.

Nebahat'ı Alev Koral; Hülya'yı Jeyan Mahfi Ayral; Murat'ı, filmin başı ve sonundaki yazarı Toron Karacaoğlu; Bülent'i Sami Ayanoğlu; Cengiz'i Sadettin Erbil; Kaya'yı Burçin (jenerikte adı Burcin) Oraloğlu; Mahkeme Başkanı Fuat İmer'i Agâh Hün; Deve Salim'i Vala Önengüt seslendirmiş.

Filmin sürprizleri; Gençler arasında gördüğümüz Gülgün Erdem; Kahvede, Garson Hasan-Enver Dönmez (sondaki mahkeme sahnesinde de var); Nebahat'ın garsonlarından Ahmet Koç (Köse Ahmet); Dedikoducu komşular Talya Salta, Sabahat Işık ve Zehra-Mahmure Handan; Gececi Neşet'in yardımcısı Reşit Çildam (filmin Set Amiri).

Hülyaların 70 numaralı, çift zilli, ahşap evlerinde Sezer Sezin'in, 'Şoför Nebahat' (1960) filminden bir resmi ve 4 tane dergi kapağı asılı. İçinde üç [Celal Ersöz'le, Filiz Akın'ın 'Genç Kızların Sevgilisi' (1962)ile, Ahmet Tarık Tekçe'nin 'Kanun Kanundur' (1962) filmi ile ilgili] haberin olduğu '25 Ağustos 1962' tarihli; Ahmet Tarık Tekçe'nin 'Ne Şeker Şey' (1962) filmi ile ilgili haberin olduğu '24 Kasım 1962' tarihli; Sezai Solelli'nin Sezer Sezin ile yaptığı söyleşinin yer aldığı '22 Aralık 1962' tarihli; Filiz Akın'la ilgili bir haberin olduğu '24 Ağustos 1963' tarihli Ses dergileri.

Filiz Akın, filmin başında, ruj sürerkenki desenli kazağı 'Beyaz Güvercin'de (1963); Enlemesine çizgili kazağı 'Uçurumdaki Kadın'da (1964) tekrar giymişti.

Bir sahnede Cengiz ve Hülya'yı ['Yankesici Kız' (1964) ve 'Son Vurgun'dan (1968) anımsadığımız] '34 AK 588' Ford ile görüyoruz. (Filmdeki sürücü ve) Ahmet Tarık Tekçe, bu arabanın neden olduğu bir kazada yaşamını kaybedecektir (04 Ekim 1964).

Cengiz Sertel rolündeki Naci Erhun, o dönem 'Fransız Naci' diye bilinirdi. IDHEC (Institut Des Hautes Études Cinématographiques) sinema okulunda 2 yıl (1948-50) okumuş. Sonra İsveç'e gidip Ingmar Bergman'ın yönettiği 'Barabbas'da (1952) rol almış. İstanbul'a dönüşü 1961'de. Yeşilçam'da 10 filmin ardından reklam sektöründe çalışacaktır.

Şişli ve Dolmabahçe yolcuları Kadriye Tuna, Adnan Mersinli, Baykal Kent; Öpüşürken birbirlerine 'kuçi kuçi' diyen çılgın gençler; Boyunun uzunluğu nedeniyle ata biner gibi bisiklet kullanan Murat-Cüneyt Arkın; Kaya-Burçin Oraloğlu; Bülent Giray-Kenan Pars; "Neşet'in kafası benim arabanın aküsüne benzer, bir defada alır mı hiç" diyen Toto Zeki; Leyla/Lili-Tansu Sayın; Simitçi, ayakkabı boyacısı, seyyar fotoğrafçı, 'istida' yazıcısı ve güvercin dolu Beyazıt Meydanı ve Camisi; Bülent'in avukat arkadaşı Afif Yesari; Yalnızca bir kez "Gececi Neşet, gider" diyen Neşet (1970'deki 'Şoför Nebahat'ta ise Metin Serezli göründüğü hemen her sahnede bunu tekrarlayacaktır); Bakkal Ali Baba; Zehra Hanım-Mahmure Handan; Trafik Rıza'nın '34 DD 184' plakalı taksisi; '34 AE 847' plakalı cezaevi aracı çok güzeldi.

Ağır Ceza Üyelerinden birinin kadın olması filme çok yakışmış.

Toto Zeki olarak çok sevdiğimiz Türker Tekin'i, yıllar sonra 'Büyük Acı'da (1971) kendisine hiç yakışmayan 'Tacizci' Nuri rolünde göreceğiz.

Filmdeki melodiler.

'Gitar için Sol Majör Passacaglia' (1692) (Conte Ludovico Roncalli) 8 sahnede (Jenerikte; Nebahat, Hülya'ya "Bana kızman doğru değil. Bizim zamanımızda da çaylar. Toplantılar yapılırdı. Ama hiçbir zaman bu kadar aşırı hareket etmezdik" derken; Bülent, kızına "Evet içiyorum ama pek çok sayılmaz İnsan yapacak bir şey bulamayınca, iki laf edecek bir dostu olayınca içiyor işte" derken; Nebahat; "Çok eskiden birbirimize dertlerimizi anlatırdık. Doğruyu, güzeli bulmaya çabalardık. Şimdi de öyle olabiliriz" derken; Lokanta sürprizi için "Sesini kes de hazırlan! 10 dakika sonra öğreneceksin işte" derken; Nebahat, Bülent'in odasına geldiğinde; Bülent, hapisteki Nebahat'ı ziyaret ederken; Toron Karacaoğlu "Hayatımda yazdığım en güzel hikâye bu oldu" derken).

'Şoför Nebahat' (Sami Hazinses) (Enstrümantal) Filmin başında Nebahat işe çıkarken. Sabah mahmurluğundan şehrin karmaşasına geçiş, müzikte hızlanarak verilmiş.

'The Champs' topluluğundan 'Limbo Rock' (1961/62) (Kay Mann / Billy Strange) Gençlerin gazinodaki dansında.

'Mi Majör 1 Numaralı Senfoni-Notre Dame: Act I-Interlude' (1905/14) (Franz Schmidt) Nebahat, evden kaçan Hülya'nın mektubunu okurken.

'Sol Majör Keman Konçertosu, Op. 35: II. Canzonette-Andante' (1878) (Pyotr Ilyich Tchaikovsky) 3 sahnede (Hülya, Murat'a "Züppe dediğin o delikanlıların tırnağı olamazsın sen" dedikten sonra; Murat "Evet Nebahat Abla, Hülya'yı seviyorum. O ise benimle alay ediyor" derken; Hülya, filmin sonuna doğru "Seni anlıyorum Murat. Bakışlarındaki temiz sevgiyi, hislerindeki samimiyeti, her şeyi anlıyorum" derken).

Les Baxter'in 'Bongo Party with Les Baxter-Skins!' albümündeki (1957) 'Gringo' Lili'nin striptizi sırasına.

Andre Kostelanetz And His Orchestra'nın 'The Music of Victor Herbert' albümündeki 'Gypsy Love Song-Czardas-Dream Girl' 2 sahnede (Nebahat, Hülya'yı eve dönmüş bulduğunda; Cezaevi aracıyla mahkemeye getirilirken).

Fausto Papetti'nin '1a Raccolta' albümündeki (1960) 'Estate Violenta' (1959) (Mario Nascimbene / Riccardo / Pazzaglia) Kaya, Hülya'ya "Özledim seni" derken.

'Die Walküre Operası; Ride of Walkyries' (1870 (Richard Wagner) Hülya, annesine bağırarak lokantayı terk ederken.

'Fascination' (1932/57) (F. D. Marchetti / Maurice de Féraudy / Dick Manning) Cengiz'in evlilik teklifi sırasında.

Frank DeVol'ün 'Bacchanal!' albümündeki (1957) 'Hades' Hülya'nın başına geleni öğrenen Nebahat, intikam için yola çıktığında.

Filmdeki şarkılar.

'Şoför Nebahat'i Sami Hazinses, Ahmet Üstün'ün sesi ile 2 sahnede söylüyor (Hülya'nın eve dönüşünü kahvede çayla ıslatırken; Filmin sonunda).

Peppino di Capri'den 'Vita Difficile' (1963) (Mario di Cenci / Guiseppe Faielle / Gino Mazzocchi) Hülya evde tek başına dans ederken.

'Unchain My Heart' (1961) (Bobby Sharp) Gençlerin evdeki dansı sırasında.

'If I Had a Hammer' (1949) (Pete Seeger Lee Hays) Partideki ikinci şarkı. Bu sırada Nebahat eve geliyordu.

Cengiz'in Hülya'yı elde ettiği gecedeki şarkı; " 'Darling'//That's my name//Whispering in my ears//'Baby, baby'//Calling me, that's me//You call me the name//I long to hear."

Filmdeki günlük konuşmalar hep teknik(!) terimlerle. Nebahat, durakta "Ağır ol sesin kısılacak" deyince Trafik Rıza'nın yanıtı; "Boş ver Nebahat Abla, kısıldığı kadar kısıldı zaten. Baksana fren gıcırtısına benziyor." Biri mi azarlanacak; "Ulan Rıza, egzozu patlak araba gibisin. Pireyi deve yaparsın." Aşırı duygulanmanın 'frenlenmesi'; "Vites değiştir be Abla, Ağlatacaksın bizi".

Nebahat, 'Fascination' melodisinin olduğu sahnede şunları söylüyor; "İnsan seneler boyu yalnız yaşayınca hayatın birçok güzel taraflarını ('tarafını' dese daha mı iyi olurdu) unutuyor... Gelinlik yaşta bir kızım var. O'nu düşünmek, O'nun için yaşamak kâfi geliyor bana." Filmin 'kötü adam'ı Cengiz umutluydu ama para beklentisi ve şarkıdaki "Fascination turned to love" bu kez gerçekleşmiyor.

Bir gece telefon numarasını söylemişti Hülya'ya; "44 39 35." O yıllarda bu numara (Küçük parmakkapı, No. 8, Beyoğlu'ndaki) 'Dendrinot Meze Evi'ne aitmiş. Yine filmden Cengiz'in ev adresini öğreniyoruz; "Aynalı Sokak, Numara 17."

Hülya başlangıçta annesinin yaptığı hiçbir şeyle mutlu olmayan bir kişi. Nebahat'ın, KOZA'dan aldığı kazağa bile 'anorak değil' diye dudak büker. Ama sonraki sahnede 'Vita Difficile' ile dans ederken üzerindeydi ve çok yakışmıştı.

Mahalle kahvesinde Sami Hazinses'in şarkısı; "Haydi Nebahat Abla//'Doç' arabana atla//Dümenimiz yolunda//Gazla ablacığım gazla//**//Taksim, Şişli, Sarıyer//Durmadan hemen gider//Ablacığım ne olur//İstinye'de duruver//**//Saçları dalga dalga//Canım Nebahat Abla//Sevdiğim İstinye'de//Gazla ablacığım gazla."

Nebahat; "Elimden geldiği kadar çalışıyorum. Kadınlığımı unuttum. Bir erkekten ne farkım var. Bütün bunlar ne için, kimin için?"