Kadir "Serseri hayatıma dönmem lazım. Fazlasıyla rahatsız ettim sizi" diyerek Lale'den uzaklaşmak istiyor. Gazino sahibi Turgut'a da "Sizinle karşılaşmam dünyamı ve hayatımı değiştirdi" demişti. 'Gitmek ve dünyasının değişmesi' bir yana genç kadını hamile bırakıp gazinoya müdürü olacaktır. 'Tekniği' böyle! Film biterken de Paprika için 'terk ediyor gibi gözükme' yöntemi uyguladığını göreceğiz.

'Paprika'nın (1935) (Erich von Stroheim) (Nil Yayınevi-1963) (Çeviren Günseli Tunç) dördüncü (ve şimdilik sonuncu) Yeşilçam uyarlaması. 66 dakikalık kısmı günümüze ulaşabilmiş. 16 buçuk dakikası şarkı ve göbek dansı. Temmuz, 1972'de çekilip 22 Ekim 1973, Pazartesi günü (Şehzadebaşı) 'Kulüp' ve 'Taç' sinemalarında gösterime girmiş. Jenerikte "Bu filmin müzikleri ve şarkıları Elif Plak Stüdyosu tarafından hazırlanmıştır" deniyor. Ama Lale Belkıs'ın 2 ['Biricik Sevgilim' (1971) ve 'Senden Kalan Son Hatıra' (1971)] ve Erol Solak'ın 1 ['Paprika' (Sait Ergenç)] şarkısı 'Coşkun Plak'tan.

Serüven bir Beyoğlu batakhanesinde başlıyor. Önce Kadir'i tanıyoruz. Sataşılmazsa kibar, pokerde kazanırsa zengin, hep güzel. Kumarhane, kavga ve güzel kadınlarla geçen mesuliyetsiz, korkusuz bir hayat. Nerde sabah orda akşam. Oski-Hüseyin Zan ve Oktay Yavuz poker masasına çağırdıklarında soyup sovana çevireceklerini zannediyorlardı ama kaybeden kendileri olur. Kahramanımız kazandığı serveti 'meşhur Çingene Güzeli Paprika ve Kemancı Mestan kulunuza' veriyor. Genç kızın teşekkür öpücüğünü kıskanan Hüseyin Zan'ı yumrukları ile 'sakinleştirdiğinde' dikkatli olmalıydı. Biraz sonra Oktay Yavuz'un arkadan attığı bıçak var. Kan kaybından bayılmak üzereyken Gazinocu Turgut ve Şarkıcı Lale'nin yardımını görür. Hastane değil tedavisinin evde yapılmasını istiyor. Polisle bir sorunu olup olmadığı senaryoda belirtilmemiş.

Sonrasında Çingenelerin arasındayız. Asırlar önce ta Hindistan, Ganj'dan başlayan bir yolculuk. Kadınları 10-12 yaşında kocaya varan haşarı bir nesil (sf. 67). Bembeyaz dişler kavruk yüzlerle, kıpkırmızı eteklikler çayırların yeşili ve semanın mavisi ile tezat teşkil ediyor. En güzelleri de Paprika. Dolgun, nemli dudakları, akik üzerine işlenmiş bir antika resim asilliği var (sf. 12). Karşılaştıkları günden beri Kadir'in ateşi, kalbini yakıyordu.

Turgut da delikanlıyı çok sevmiş, güvenmiş. Gazinosuna, iyiliklerine, kötülüklerine, karanlık dünyasına ve (Lale'yi kastederek) her şeyine ortak eder! "Yaşlandım artık. Kötü geçen yıllarım yıprattı beni.  Burada kalmanı, bana yardımcı olmanı istiyorum." İyileşmesi şerefine bir av partisi düzenliyor. Lale de çok severmiş avlanmasını! Bu sırada Romanlar ve Paprika ile karşılaşırlar.

Filmin geri kalan kısmı 'Sürtük' (1965/70) gibi. Turgut, bir insanı sıfırdan alıp zirveye çıkarabilecek; Zirveden alıp sıfıra indirebilecek kudrette. Genç kızı şöhretli bir şarkıcı yapmaya karar vermiş. Yalnız bir şartı var. 'Hayatına hiçbir erkek girmeyecek, hiçbir erkeği sevmeyecek.' Kurtla kuzu, ateşle barut gibi Kadir'e emanet eder eğitmesi için. İki gencin sevgisi kısa sürede ortaya çıkıyor.

Çerginin kabadayısı Gaddar da seviyordu Paprika'yı. (Üstelik gül gibi karısı yanındayken). Ne faydası olacaksa, genç kızın annesini zehirleyerek öldürür. Ancak hiçbir şey aşktan güçlü değil. Paprika son sahnede 'ilk ve son gelinliğini, ilk ve son sevgilisi için' giyiyor.

"Paprika-Gaddar'ın Aşkı"ndaki melodiler.

David Romaine'in "It's Just The Gypsy In My Soul" albümündeki 'Gypsy Nightingale' 5 sahnede (Jeneriğin ilk 30 saniyesinde; Kadir, Paprika'nın tefine 'bir servet kadar çok' para bırakırken; Genç kız "Gönlünü çalmışsın bir Çingenenin. Çok sever seni. Yanar senin için, tutuşur" derken; "Turgut Bey emir buyurdular. Beraber olacakmışız" derken; Nikâh gecesinde).

Jimmy Smith'in 'The Cat' uzunçalarındaki (1964) 'Basin Street Blues' (1926) (Spencer Williams) Hüseyin Zan ve Oktay Yavuz, Kadir'i pokere çağırdıklarında. 'Chicago Serenade' (1964) (Eddie Harris) Kumarda hep kaybederlerken.

The Ventures'ın "Walk, Don't Run Vol 2" 33'lüğündeki (1964) 'Diamond Head' (1964) (Danny Hamilton) Kadir, Paprika'ya sataşan Hüseyin Zan'ı döverken.

"Summer Of '42"daki (1971) (Michel Legrand) 'La Guerre' 3 sahnede (Oktay Yavuz, arkadan bıçaklarken; Yaralı Kadir, Turgut'la karşılaştığında; Paprika'nın annesi zehirlenirken).

The Royal Guitar Ensemble'nin 'Golden Guitar' albümündeki (1967) 'Solenzara' (1967) (Dominique Marfisi / Catherine Darbal / Bruno Bacara) Lale, yaralı Kadir'e "Uzun zaman istirahate ihtiyacınız var" derken. 'La Playa' (1964) (Jo van Wetter / Pierre Barouh) Turgut, Kadir'i av partisine davet ederken. 'The Executioner Theme' (1958) (Perry Botkin) Paprika ve Kadir dans ederken. 'Johhny Guitar' (1954) (Victor Young) Turgut, Kadir'e "İçki kadehleri bir yerden sonra ölümü oluyor insanın, sonu oluyor" derken.

Werner Müller Orkestrası'nın 'Gypsy!' uzunçalarındaki (1966) 'Les Deux Guitares (Two Guitars)' 2 sahnede (Kadir, Lale'ye "İyi geceler, yarın av partisinde buluşuruz" derken; Sevişirlerken).

Ron Goodwin & William Watton'un 'Battle of Britain' 33'lüğündeki (1969) 'Battle In The Air' (William Walton) 3 sahnede (Lale, Doktor'la telefonda konuşurken; Paprika, Lale'nin hamile olduğunu öğrendiğinde; Kadir, çergide dövüşürken).

['Solenzara' ve 'La Playa', Fecri Ebcioğlu'nun Türkçe sözleriyle de çok sevilmişti; 'Kumsaldaki İzler' (1969) ve 'Dönmem Sana' (1967)].

Filmdeki şarkılar.

'Çingene Aşkı-Paprika' (Sait Ergenç) (2 dakika 40 saniye) Jeneriğin son kısmında, Erol Solak'ın sesinden. "Bana Gaddar derler//Emrimde çergiler//'Öl' desem ölürler//Bütün Çingeneler//**//Çeribaşı Gaddar derler bana//Paprikam âşık oldum ben sana//Ah, o cadı ana//Vermez seni bana//Gaddar kulun kurban olsun sana//**//Paprikam bastı 20 yaşına//Yandım kara gözüne kaşına//Cilveli Paprikam, fındıkçı Paprikam//Ne işler açtın benim başıma."

'Dol Karabakır Dol' (1 dakika 30 saniye) Paprika, kumarhanede Leyla Nur'un sesiyle söylüyor. "Elindedir şişesi//İçimde kaldı hevesi//Oturmuş içki içer//Ciğerimin köşesi//**//Dol karabakır dol//Dol karabakır dol//Bu gece bize gel//Sevişelim bol bol//**//Ben aşk için yaşarım//Sevmeyene şaşarım//Bana derler Paprika//Ben aşk için yaşarım."

'Biricik Sevgilim' (1971) (47 saniye) Lale Belkıs'ın gazinodaki ilk şarkısı. "Yıllarca ümitle bağlandım sevgine//İnandın sevinçle senin her sözüne//Bilmeden kapıldım o güzel gönlüne//Sen benim biricik sevgilim//**//Anlarsın ayrılık başına gelirse//Tadarsın hasreti sevgilin giderse//Yanarsın bir gün bu sevda biterse//Sen benim biricik sevgilim//**//Sen belki yıllarca adımı anmazsın//Benden bir haber de beklemez sormazsın//Burdan çok uzakta ellerle gezersin//Yine de benimsin sevgilim//**//Dilerim aşkımı kalbinde taşırsın//Sen onu kalbinde yıllarca taşırsın//O mutlu günleri düşünüp yaşarsın//Sen benim biricik sevgilim." (Serpil Barlas'ın da aynı isimli ama farklı bir plağı var).

'Senden Kalan Son Hatıra' (1971) (1 dakika) Lale Belkıs'ın gazinodaki ikinci şarkısı. "Senden kalan son hatıra//Hasretindir şimdi bana//Sen varsın her günahımda//Kanıma girdin bir defa//**//Senden kalan son hatıra//Hasretindir şimdi bana//O günleri hep andıkça//Aşkın korkulu bir rüya//**//Suçlamam seni hata benimdi//Kopardılar gönlünden sevgimizi//Nasıl inandım herkes dost sandım//Dön bana yalnız kaldım yalvarırım."

'Sevil Neşelen Sevme Yanarsın' (Nihâvend) (Sadettin Öktenay / Turgut Yusuf Yarkent) (1 dakika 39 saniye) Paprika'nın gazinodaki ilk şarkısı. "Sevil neşelen sevme yanarsın//Bir sarı saçı okşar kanarsın//O bir gölgedir varlık sanırsın//**//Sevil de sevme ağlama ağlat//Yoksa zehrolur bu tatlı hayat//**//Sevda çölünden geçerse yollar//Bütün bir ömür ah ile dolar//İnan ki gençlik gülden tez solar."

'Yalnız Beni Sar Okşa' (Hicaz) (Kerem Güney / Hikmet Münir Ebcioğlu) (1 dakika) Paprika ve Kadir, dans sonrası yürürken. "Yalnız beni sar okşa//Dedin de yapmadım mı//Sev dedin sevmedim mi//Ben sana tapmadım mı//**//Düştün gözümden yazık//Şimdi herkesle birsin//Gecen hayırlı olsun//Artık gidebilirsin."

'Merhaba Meyhaneci' (Kürdilî Hicazkâr) (Kerem Güney / Hikmet Münir Ebcioğlu) 2 sahnede [(1 dakika 05 saniye) Paprika'nın ilk plağı; (34 saniye) Kadir, sevdiği kızı düşünüp içki içerken)]. "Merhaba Meyhaneci//Bu akşam dut gibiyim//Bir tek içki içmedim//İnan bulut gibiyim//**//Çok kalacak değilim//Bir kadeh bana yeter//Biraz da teselli ver//Ayrılık sarhoşuyum//**//Bir kötü söz söylesem//Hani kırsam kalbini//Hiçbir kusur etmedim//Bırakıp gitti beni."

'Hani Bir Gün Gelecektin' (Nihâvend) (Teoman Alpay) (1 dakika 12 saniye) Gaddar'ın gazinoya geldiği gece duyuluyor. "Hani bir gün gelecektin//Yine beni sevecektin//Benim için ölecektin//Hep sözlerin yalan imiş//**//Yalancısın yalancısın//Kalbimi çaldın ansızın//**//Ada'daki o şen günler//Hani nerde o yeminler//Gözüm yolda seni bekler//Hep sözlerin yalan imiş."

'Gözlerimi Gözlerinden Ayırma Hiç Ne Olur' (Nihâvend) (İsa Coşkuner) (1 dakika) Paprika'nın sahnedeki son şarkısı. "Gözlerini gözlerimden//Ayırma hiç ne olur//Düşsün üstümüze karlar//Yaksın yüzünü rüzgârlar//Damla damla aksın yaşlar//Gözlerini gözlerimden//Ayırma hiç ne olur."

'İnce Giyerim İnce Pembe Yakışır Gence' (1 dakika) Sonlara doğru, Paprika, çergide dans ederken. "Oh, sen yana ben cama//İkimizin resmini çıkarsınlar yanyana."

'Merhaba Meyhaneci' beste ve yorum olarak çok başarılı ancak o dönem pek ilgi görmemişti.

Romanın bir başka uyarlaması olan 'Ateşli Çingene'de (1969) Gelincik bir kez elma yerken Paprika bunu tanıtım yazısı dâhil 4 kez yapıyor. Lale Belkıs'ın olması gereken 6 sahnede (iki şarkı, av partisi, çergi, telefonda konuşurken, nikâhta) başka bir sarışın sanatçı var. Baştaki kumarhanede birkaç saniye Feridun Çölgeçen görüntüye geliyor.

Lale, Turgut'un 'eseriymiş'. Her şeye sahip. Para, şöhret, ayaklarına kapanan bir yığın erkek. Ama mutsuz. İlişkilerine duygu katamamış Gazinocu. Bunu Kadir yapacaktır! "Seni bekledim, Gelecektin, geldin" diyor genç kadın. Delikanlının isteksizliğini görünce 70'lerin üslubuyla devam eder; "Son bir defa seni sende yaşamak istiyorum... Beni bir ömür yaşatacak, bin gecelik bir rüya." (Televizyondaki gösterimlerde 3 dakikalık sevişme sahnesi kesilmiş). Sonlara doğru bir hamle daha yapar. Paprika ve Kadir'in nikâhında "Durun biraz! Lale Hanım'ın doktoru olarak konuşuyorum. Bu evlenme imkansız. Lale Hanım yakında anne olacak. Babası da Kadir Bey'dir" dedirtiyor Muzaffer Yenen'e. Ancak bunun da bir yararı olmaz.

Turgut'un hem gönlü hem de cebi zengin. Ama kalbi boş. Ömrünce sevilmemiş, ömrünce yalnız kalmış. "Paprika'yı sen yetiştireceksin. Yürümesinden konuşmasına kadar, giyinmesinden şarkı söylemesine kadar her şey sana ait" demişti Kadir'e. Bir sahne sonra ise Sabahat Işık "Ben öğretmeninizim sizin. Giyinmenizden yürümenize, konuşmanızdan yemek yiyişinize kadar her şeyinizle ben ilgileneceğim" diyor Paprika'ya. Kemancı Mestan da hanımefendiyi pek beğenmiş "Benimle de ilgilenecek misiniz" diye lafa karışır.

Romandaki Falcı Zsuzsa'nın her dediği çıkarken filmde Topal Falcı Aliye Rona tutarsız şeyler söylüyor. Gaddar'a bir sahnede "O seni seviyor" derken başka sahnede "O bir yabancıyı seviyor" demişti.

Bizi en çok şaşırtan kişi Gaddar. Evli ama Paprika'ya tutkun! Hayri Esen'in sesiyle 'kötü adam' olduğuna inanmak çok zor. Paprika'nın annesi Nedret Güvenç'i zehirler. Zoltan Gabor, Kraliçe Lila'nın amca oğluydu. Kitaptaki cinayet liderlik içinken filmde nedeni anlaşılmıyor.

'Tek Göz' Atilla Ergün'ün durumu karışık. "Çergi'nin en kuvvetli erkeği benim" dediği sahnede sol gözü bantlı, küpesi sağ kulakta. Odun kırarken sağ gözü kapalı, küpe sağda. Gaddar'la dövüşürken sol gözü kapalı, küpe solda. Filmin sonunda sağ gözü kapalı, küpe yok.

Mestan Dayı, kemanıyla, gülmekten hıçkırığa kadar bütün insan seslerini çıkarabiliyor. Bol paça pantolon da çok yakışmış. Bir sahnede kendilerini küçümsemeyen Kadir'e ağzının payını vermişti: "Lafından pek hoşlanmadım delikanlı. Biz 'helva' demesini de biliriz 'halva' demesini de."

En güzel dansı oynayan, en güzel fala bakan Çingeneler. Arap Celal, Hasan Ceylan, İhsan Bayraktar; Hakkı Kıvanç; Cevdet Balıkçı; Faik Coşkun. Ama en tutarlıları Yaşar Şener! Hep sarhoş, hep elinde bir şişe içki!

Paprika, bir biber tarlası yakınında dünyaya gelmiş. Lafını da esirgemez hani. Sarkıntılığa yeltenen Gaddar'a "Bana değil lan, bana değil! İçerde uyuklayan karına ispat et sen erkekliğini" demişti. Yükselmek, meşhur olmak, alkışlanmak, hanım olmak istermiş. Hepsini bırakıp Kadir'e koşacaktır.

Kadir'i Toron Karacaoğlu; Paprika'yı Jeyan Mahfi Ayral; Turgut'u Erdoğan Esenboğa; Hüseyin Zan ve Yaşar Şener'i Zafer Önen; Gaddar'ı Hayri Esen; Lale'yi Alev Koral; Falcı'yı Aliye Rona; Mestan'ı Rıza Tüzün seslendirmiş.

Paprika-Zeynep Aksu; Kadir-Kadir İnanır; Turgut-Turgut Özatay; Lale-Lale Belkıs; Topal Falcı-Aliye Rona; Paprika'nın annesi-Nedret Güvenç; Mestan-Nubar Terziyan; Kumarbazlar Oski-Hüseyin Zan ve Oktay Yavuz; Gaddar-Erol Solak ve karısı-Suna Selen; Tek Göz-Atilla Ergün; Öğretmen-Sabahat Işık; Doktor-Muzaffer Yenen; Barmen-Kubilay Hakan; Roman çergisi; Kumarhane; Gazino; Sondaki '34 HR 201' plakalı araba çok güzel.

Lale ve Turgut "Bazı hisler zorla olmuyor. Herkes kaderine razı olup kaderini yaşamalı" demişlerdi. Falcı Aliye Rona göre ise 'kaderi değiştirmek çoğu zaman insanın kendi elindedir'.