"Ağa sizlere ömür! İstanbul'dan Cebbar Ağa telefonla haber salmış. 'Ayşe kız birkaç saate kadar bebeği çiftlikten kaçırsın' demiş. 'Yeğeni olacak itlerin haberi olmasın Ağa'nın ölümünden' demiş. Daha birkaç saat vakit var bacı. Ne olur kaç git buralardan. Ağa'nın öldüğünü yeğeni olacak o itler duyarsa mirasa konmak için yaşatmazlar bu sabiyi, öldürürler. Git bacım, ne olur git!" Böyle yalvarmıştı İbrahim. Sonradan, esaslı bir sopa yiyip boğazına "Konuş lan! Keserim, Allahıma kitabıma" diye bıçak dayanınca aynı itirafı 'yeğen' Tayfur'a yapacaktır! Siyah beyaz filmin her karesinde (adını ve cinsiyetini öğrenemeyeceğimiz) bir bebek için yapılan fedakârlık, ölümü göze alış var!

'Dev Proje' uzmanıdır Kemal Film. 'Çalıkuşu'nun (1966) gösterime sunulması iki bölüm halindeydi. Yaklaşık üç saatlik 'Beşikteki Miras' için aynı yöntem kullanılmış. İlk bölümün adı, 'Urfa İstanbul'. 1968'in son aylarında çekilip, 30 Mart 1970, Pazartesi günü (Beyoğlu) 'Rüya Sineması'nda gösterime girmiş. Afişte, filmin devamındaki sanatçılar da (Kadir Savun, Erol Taş, Hayati Hamzaoğlu, Feridun Karakaya) yer alıyor. Jenerikte, Mehmet Büyükgüngör'ün soyadı (pek çok filmde olduğu gibi) 'B.Güngör'! Hasan Nurdan, oyunculuğunun yanı sıra, filmde yapım görevlisi ve (Saim N. Bilge ile beraber) sanat yönetmeni. Kerpiç Rıza rolündeki Fikret Güryalçın, set amiri.

İki gencin kaçış ve aşk hikâyesi anlatılıyor filmde.

Evet, Salih Ağa, sizlere ömür! Son nefesini verişi İstanbul'daki bir kumar masasında. Kalp, sigara, içki. Bu kadar yaşaması bile mucize aslında. Harran Ovası'nın yarısına sahipti rahmetli. Doktor Hayri de en iyi dostu. Güvendiği, sevdiği, her bakımdan itimat ettiği. Cebbar'ın ricasıyla durumu birkaç saat saklayacak. Urfa'daki bebek yola çıkmadan, haber duyulursa yaşatmazlarmış sabiyi. Yeğenler, kurt gibi beklemede. Ayşe olacak 'yılan', bebeği kaçırırsa miras yerine hava alacaklar!

Genç kız, aslen İstanbullu. Liseyi yeni bitirmiş, hayatta babasından başka kimsesi yok. Yaşlı adam, aşiretin buradaki ufak tefek işlerini takip ediyordu. Tek amacı kızını telli duvaklı gelin etmek. Torunlarıyla mutlu bir şekilse son gülerini geçirmek. Ancak, rahatsızlandığı için yürüyemez halde.

Ağa'nın 'şımarık, küstah' oğlu da İstanbul'da. Üniversite bahanesiyle içki, kumar, safahat düşkünü bir hayat sürmekte. Bir gün Ayşe'yi görür, güzelliğine çarpılır. Önce saldırarak, olmayınca, isteterek amacına ulaşıyor! Kahramanımıza kalsa ölür de varmazdı bu 'canavar ruhluya'. Ancak babasınınki, pahalı hastalık. Bir yığın da borç.

Çiftlikteki kamçılı zifaf gecesinde 'korkunç gerçek' ortaya çıkar! Faruk, daha önce iki kez evlenmiş, Onları da benzer işkencelerle ölüme sürüklemiş. "Kocam olacak adam feci bir ruh hastası, korkunç bir katildi." İlerde birkaç kişiyi öldürüp İstanbul'a kaçacaktır. Suçu, bir garibanın üstüne atınca artık keyfi yerinde. Ağa da sevgili oğlunun her isteğine boyun eğen kalpsiz biriydi zaten. Olan bitene seyirci.

Tüm bunlar bir yana, şimdi, çocuğunu kurtarmak zorunda Ayşe. Urfa Yolu'nda Ahmet alır arabasına.

Aslında delikanlı da bir 'kaçak'! Tıpkı bir vahşi hayvan gibi kıstırılmış. Yaşamını, 'Beşikteki Miras'ta öğreniyoruz. Lise sondayken babası ölünce ailenin bütün yükünü omuzlamak zorunda kalmış. Okuttuğu küçük bir kardeş, evlendireceği abla ve hasta bir ana. Dostlar sayesinde Anadolu'ya sefer yapan bir kamyonda iş bulur. Kısa zamanda sevdirmiş kendini. Kaderin cilvesi, Salih Ağa'nın mallarını çekiyorlardı İstanbul'a, tükenmek bilmeyen ambarlarını. Her şey güzel bir şekilde giderken, Faruk, birkaç kişiyi öldürünce Cehennem günleri başlar Ahmet için. Suçu kahramanımızın üstüne yıkmışlar. Cezası idam! Bir gece 'duvarın en alçak yerinden dışarı bırakıverir kendini'. Eniştesi, kamyon, silah vererek yardımcı olur.

Tek amacı, İstanbul'a gidip asıl suçluyu konuşturmak. Sonradan Ayşe ve bebeği korumak daha önemli olacaktır! "Bırak beni. Benim yüzümden başın derde girecek" diyen genç kıza "Bırakayım da öldürsünler mi! Benim ardımdan ağlayanım olmaz. Ama senin olabilir" karşılığını verecek kadar hem de! Kaç gündür de içini dökecek, kendisine inanacak birini arıyordu.

Film, şehirler ve gönüller arası bir yolculuk. Urfa, Adana, Karanfilli Neriman, Deli Doktor, ispiyoncu hancılar, ateşler içinde bir çocuk.

Konya Ovası'ndan sonrasını 'Beşikteki Miras'ta izleyeceğiz.

'Urfa İstanbul'daki melodiler.

Jimmy Smith'in 'Monster' albümündeki (1965) 'Theme From The Munsters' (1964) (Jack Marshall) Kumarhanede.

'Exodus'taki (1960) (Ernest Gold) 'Ari' (1.21 sonrası) Salik Ağa, kumar masasında kalp krizi geçirirken.

'Lawrence Of Arabia'daki (1962) (Maurice Jarre) 'Continuation Of Miracle' 2 sahnede (Salih Ağa, yoğun bakımdayken; Ölürken).

'Return Of The Seven'daki (1966) (Elmer Bernstein) 'Bandidos' 2 sahnede (Doktor-Kayhan Yıldızoğlu "Çok ağır. Yanına girmek yasak. Hastabakıcı bile sokmam içeri. Ben nöbet bekleyeceğim" derken; Hüseyin Güler "Ben de burada beklerim ağam. Salih Ağa için canımız kurban" deyip hasta odasının önüne 'çöreklenirken').

'Hatari!'deki (1962) (Henry Mancini) 'The Sounds Of Hatari' (İlk 10 saniye) 2 sahnede (Tayfur, ilk görüntüye geldiğinde, tüfeğini temizlerken; Neriman'ın evini bulduğunda).

'In The Heat Of The Night'daki (1967) (Quincy Jones) 'Peep- Freak Patrol Car' (ilk 13 saniye) 2 sahnede ("Doktorlara bakarsan bir seneye kalmaz, göçüp gidecek ihtiyar. O zaman bizim olacak Harran'ın yarısı" dedikten sonra; Konya Ovası'nda, bozuk arabanın tekerine tekme atarken). 'Shag Bag, Hounds & Harvey' Üç asker, Ahmet'in kamyonunu durdurduğunda.

'Thunderball'daki (1965) (John Barry) 'Bond Below Disco Volante' (1.10 sonrası) Hüseyin Güler, Salih Ağa'nın yaşayıp yaşamadığını anlamak için muayene odasının kapısını açıp içeri bakarken.

'The Bible; In The Beginning...'deki (1966) (Toshiro Mayuzumi) 'Tower Of Babel' (1.45 sonrası) 2 sahnede (Ahmet'in kamyonu, görüntüye geldiğinde; Kahramanlarımız, Deli Doktor'un evinde, Tayfur'dan saklanmak için diğer odaya geçtiklerinde). 'Cain And Abel' 4 sahnede (Ayşe, Adana'daki tamircide, Nasri'yi gördüğünde; Yeğenler, peşlerine düştüğünde; Ahmet, Neriman'ın penceresinden baktığında; Trenden inip Mehmet Ali Akpınar'ı gördüklerinde). '40 Days And 40 Nights' 3 sahnede (Kamyonun patlayacağı silahlı mücadelede; Mehmet Ali Akpınar, vagonda bizimkileri ararken; Ahmet'le kavga ederken).

'Ben Ölürsem Anam' (Giriş sazı) Ayşe, kucağında bebek, Urfa Yolu'nda araç beklerken.

'The Good The Bad And The Ugly (Il Buono Il Brutto Il Cattivo)'deki (1966) (Ennio Morricone) 'The Desert (Il Deserto)' (2.27 sonrası) 3 sahnede (İlk Hancı, sobayı yakarken; Ayşe, Ahmet'in yaralı elini sararken; Tayfur ve arkadaşları, otelde, Polis-Ali Demir'i gördüklerinde).

'Blue Bolero (On Ne Peut Jemais Savoir)' (1966) (Frank Gérald / Tony Osborne) 2 sahnede (Neriman, duvardaki resme bakıp "Alim, erkeğim" derken; Ahmet'e "Beni, insan yerine koydun. Arabana aldın. Başka türlü nasıl iyilik edebilirdim" sözleriyle teşekkür ederken. Dario Moreno, bu melodiyi Fecri Ebcioğlu'nun Türkçe sözleriyle plak yapmıştı; 'Mesut Ol Sen'.

'Dead Ringer'daki (1964) (André Previn) "Edie's Theme" (0.38 - 0.42 arası) Tayfur ve adamları geldiğinde Neriman, kocasının duvardaki resmine bakarken.

Hüsnü Özkartal ve Arkadaşları'nın 'Oyun Havaları-Oriental Dances' uzunçalarındaki 'Raks Cemile' Neriman'ın oryantal dansında.

Filmdeki şarkılar.

'Ben Ölürsem Anam' (Şenay Plak) Sebahat Polat'ın sesinden 2 sahnede [(3 dakika 28 saniye) Jenerikte; (2 dakika 50 saniye) Trende, Ayşe söylüyor]. "Ben ölürsem anam//Adımı dertli koyun//Mezarım taşını//Mermerden oyun//**//Ölüyorum annem, komşular duyun//Ağlama anam, kader böyle imiş//Alnıma yazılan//Ferman böyle imiş.//**//Aman dostlar aman//Yarem sızılar//Anam ağlar, bacım beni arzular//Yetim öksüz kalan yavru kuzular//**//El çek tabip, el çek//Yaram derindir, oy//Yaram iyi olursa//Mevlam kerimdir."

'Kürdün Gelini' (7 saniye) Tayfur'un adamı, 'Urfalılar Otobüs Yazıhanesi'nde söylüyor. "Gelini gelini, kardaş, Kürdün gelini//Saramaz oldum da aney, ince belini//Gelin ağlarım ey, çağlar ağlarım ey, söyler ağlarım ey."

'Ömrümce Ağladım' (Şekip Ayhan Özışık / Ümit Yaşar Oğuzcan) (İstanbul Plak) (3 dakika) Neriman, Muhterem Nur'un sesiyle söylüyor. "İnandım yıkıldım//Sevdim aldandım//Ömrümce ağladım//Yetmez mi Tanrım//**//Yalnız ben üzüldüm//Yalnız ben yandım//Ömrümce ağladım//Yetmez mi Tanrım//**//Ayrıldım eşimden//Sevdiklerimden//Kanlı yaşlar aktı//Kirpiklerimden//**//Bir vefa görmedim//Dost bildiklerimden//Ömrümce ağladım//Yetmez mi Tanrım."

'Garip, Yiğit Olmak İçin' (1 dakika 27 saniye) Kahramanlarımız, çamurlu Konya Ovası'ndayken Ahmet Sezgin'in sesinden dinliyoruz. "Garip, yiğit olmak için//At silah çaldı// Doymak için, anam//Ahıra saldı//**//Balık da sıçradı aman//Dereye daldı."

İki çözüm cümlesi var filmde. Ayşe; "Nereden bilebilirdim kaderin karşıma çıkaracağı insanın, kocam diye bildiğim zalimin kurbanı olacağını." Ve Ahmet; "Allahım, ne ettim ben sana, ne ettim de gazapların en korkuncuyla cezalandırdın beni. Dünyada en olmayacak tek kızın sevdasını kor gibi düşürdün kalbime."

Cebbar'ın, Urfa'ya, bağıra çağıra telefonu, o dönemin teknolojisi hakkında bilgi veriyor.

Daha Ağa ölmeden, Tayfur'un planını hazırdı. 50 bin 'kayme' vermiş Şoför Hamit'e. "Gâvur Dağı'nda,  salıverecek arabayı bayırdan aşağı." İçindeki Ayşe ve bebekle! Bu acımasız niyetini "Kadir Mevlam izin verirse" diye anlatıyor üstelik!

Rulet masasındaki genç kızı, 'Vesikalı Yarim'de (1968) dansöz ve 'Son Hatıra'da (1968) Nuray olarak izlemiştik. Ayşe'nin kaçtığının anlaşıldığı sahnede, arka planda kısa bir süre Oktar Durukan geliyor görüntüye.

Salih Ağa'ya, kaldırıldığı hastanede ağız ve burnuna maske koymadan oksijen verilir! Tüpün basınç göstergesi '0'da!

Ahmet, hep 'yakalandığı an idam edileceğini' tekrarlıyor. 'Vur emri' varmış. Ama Polis-Ali Demir "Diyarbakır'dan kaçan, idama mahkûm bir katil. Cezası sonradan 28 seneye inmiş" demişti. Ahmet Mekin, burada 'Selvi Boylum Al Yazmalım'dakinden (1977) bile daha özverili! Eniştesine ait '34 DV 687' plakalı DODGE kamyonu 'Acı Günler'de (1967) Turgut-Ayhan Işık kullanıyordu.

Adanalı Karanfilli Neriman, filmin ilginç kişilerinden. Dodge kamyonda beraber olduğumuz 5 buçuk dakika çok güzeldi. Ayşe'ye "Erkeğine iyi bak kardeş. Benim de bir zamanlar aslan gibi... Aah, ah! Yaşasaydı şimdi, düşer miydim çadır sahnelerine" diyor. Kartviziti bile var. Namı diğer 'göbekçi karı'. O da konuşacak birinin özlemi içindeydi. Arabada çenesi açılır; "Panayır var dediler, kalktık gittik. Hani buralarda Karanfilli Neriman dedin mi yedisinden yetmişine herkes tanır beni. Dansözler Kraliçesi seçilmişim seneler senesi, anam. Şimdiki karafatmalar gibi iki göbek kıvırdın mı dünyalar benim demezdik o zamanlar. Ama şimdi Onlar daha kıymetli. İhtiyarlamışım sözde! Allahıma Kitabıma, 10 tanesini çıkarırım cebimden be! On gün göbek çalkalattılar Allahsızlar, sonunda 10 para vermeden attılar tekmeyi. Ulan, Karanfilli Neriman'a yapılır mı bu? Ulan iki buçuk verin de kamyonla Adana'ya gideyim dedim, bir tepik attılar sırtıma, feleğim şaştı Vallaha kardeşim."

'Ömrümce Ağladım' plağının kabında şunlar yazılı; "Hazin hayat hikâyesini uzaktan izlediğim Muhterem Nur'un dimdik ayakta kalabilme çabasını daima takdir etmişimdir. Onun için ilk olarak okuyacağı plağın sözlerini benden istediği zaman bu arzusunu zevkle yerine getirdim. Değerli besteci Şekip Ayhan Özışık'ın sanatıyla değerlenen bu mısralar Muhterem Nur'un sesiyle sevenlerin ve acı çekenlerin şarkısı olacaktır. Emeği geçenleri kutlarım. Ümit Yaşar Oğuzcan." Plaktaki diğer şarkı ('Ağlayanlar İçin'); "Gülenler gülsün bana//Ağlayanlar ağlasın//Derdimle akan sular//Çağlayanlar ağlasın//**//Gündüzüm gecem oldu//Hep ağladım gülmedim//Kimselerden bir vefa//Göremedim, bulamadım, ağladım."

Muhterem Nur gibi, Münir Özkul da Taşhan'daki Deli/Sarhoş Doktor rolüyle seyirciyi soluksuz bırakıyor. 'En 'kötüde' bile 'insan' kalmış yönü ortaya çıkarır! Hiçbir zorunluluğu yokken para bırakıyor Tayfur.

Ayşe'yi ve Neriman'ın evini gösteren çocuğu, Handan Kadıoğlu; Ahmet'i, Toron Karacaoğlu; Taşhan'daki Doktor'u, Münir Özkul; Hancı-Cahit Irgat'ı, Adana'daki tamirciyi ve "Diyarbakır'dan kaçan bir katili arıyoruz" diyen Onbaşı'yı Sadettin Erbil; Tayfur'u Esen Günay; Neriman'ı, Nedret Güvenç; Cebbar'ı, Rıza Tüzün; Hamit'i ve Polis Ali Demir'i, Zafer Önen; İbrahim'i, Osman Alyanak; "5 bin daha" diyen kumarbazı Fikri Çöze seslendirmiş.

Handan Kadıoğlu o denli başarılı ki, örneğin 30 sözcüklü cümledeki hatalar dikkatten kaçabiliyor. "Kocamın hayatta olduğunu, mahkemeden sonra Ağa'nın, oğlunu suçsuz olarak idama mahkûm ettirdiği adamın ailesinin intikamından korkarak öldü olarak bildirdiğini ve bir gün beni tekrar oğlunun gizlendiği yere aldıracağını söylediğini bildirdi."

Kerpiç Rıza-Fikret Güryalçın'ın (Ediz Hun'a ait) '34 EH 029' plakalı Chevrolet-Corvair'ini 'Bar Kızı' (1966), 'Affet Sevgilim' (1966), 'İlk Aşkım' (1967), 'Aşkım Günahımdır' (1968), 'Ömrümün Tek Gecesi' (1968), 'Hicran Gecesi' (1968), 'Son Mektup' (1969) filmlerinden anımsıyoruz.

Ahmet-Ahmet Mekin; Ayşe-Hülya Aşan ve bebeği; Cebbar-Nubar Terziyan; Karanfilli Neriman-Muhterem Nur; Tayfur-Talat Gözbak; İrfan-Ali Seyhan; Doktor Hayri-Kayhan Yıldızoğlu; Karun'dan zengin Salih Ağa-Hüseyin Peyda; Nasri-Kazım Kartal; Deli Doktor-Münir Özkul; İkinci Hancı-Cahit Irgat; Hamit-Zeki Tüney; Hemşire-Silvana Panpani; Otel Görevlisi-Mehmet Büyükgüngör; Hüseyin Güler; Mehmet Ali Akpınar; Ebe-Talia Saltı; Kerpiç Rıza-Fikret Güryalçın; Polis-Ali Demir; Ahmet'in eniştesi-Sait Ergenç; İbrahim-Hakkı Haktan; Urfa Yolu; Tren; Ahmet ve Ayşe'nin kaldığı iki Han; Tayfur'un kaldığı Otel; Konya'daki '67 AD 207' plakalı otobüs; Tayfur'un '62 AD 120' plakalı 'station'ı; Urfa Yolu'ndaki '34 HE 745' plakalı kamyon ve '39 AF 017' plakalı minibüs çok güzel.

Taşhan'daki Deli Doktor; "İşte böyle kardeş, ayık gezdin mi aklına hep kötü şeyler gelir. Hâlbuki mis gibi rakı yahut ispirto oldu mu, çek, kafayı bul. Herkes dost, herkes kardeş. Dünya gülfidanı." Rakı ve ispirtomuzun bile yabancı ellere geçmesi uyandırmış mıdır 'herkesle dost, herkesle kardeş, gülfidanı' doktorumuzu!