Erikler Çiçek Açtı

Sinema Filmi

Beyrut (romanda ‘Şam’), Grand Hotel (sf. 36).
Orhan; “Sen güzel bir kadınsın.”
Madelena; “Yalnız o kadar mı?”
Orhan; “…Bir kadın için, güzel olmaktan daha mühim ne olabilir?”
Madelena; “Bir kadın için, gönül verdiği erkeğin kendisini sevdiğine inanmış olması güzel olmasından daha değerlidir.”


‘Erikler Çiçek Açtı’nın (1952-İnkılâp Kitabevi) (Esat Mahmut Karakurt) siyah beyaz Yeşilçam uyarlaması.
‘1951 senesinin bir ilkbahar gecesi’. Hong Kong’dan havalanan pervaneli DC–3 / C–47 Douglas [kitapta, “Yeşilköy’deki Constellation tipi Pan Am”] uçağındayız; “Lütfen kemerlerinizi takınız, çikletlerinizi çiğnemeye başlayınız. Kalkıyoruz (sf. 9-10).”
Türk Genel Kurmayı’ndan Binbaşı Orhan Sümer buradaki çalışmasını tamamlamış İstanbul’a dönüyor. “Tek bir söz söylemeden, bütün arzularını göz leri ile ifade edebilen bir erkek.” Yanındaki koltukta ise bir afet; Madelena. “25-26 yaşında. Bir parça Fransız, biraz İspanyol, bir nebze de Hollandalı.” Bütün Asya’yı diz dize baş başa geçmek üzereyken ‘şiddetli bir fırtına nedeniyle’ Lübnan Havaalanı’na inerler. “...Uçağımız bu gece hareket edemeyecektir. Grand Hotel’de yerleriniz ayrılmıştır.” (Görevlinin 3–4 saniye Orhan’a bakarak söyleyeceklerini beklemesi çok güzeldi).
Madelena’nın hostesten koltuk değneklerini istemesi bizi ve Orhan’ı ama en çok kitabın yazarını şaşırtıyor; “Koltuk değnekleri mi? Ne münasebet, ne demek koltuk değnekleri?” İki yıl önce geçirdiği kaza nedeniyle sağ bacağı bir külçeden farksızmış!
O gece Orhan’ın yatağında beraber olurlar. “İki saat evvel tanışıp iki saat sonra bir otel odasının duvarları arasında karanlıklara karışan iki yolcu (sf. 33).” Sabaha karşı Lübnan polisi genç kadını tutukluyor. Nedeni, beyaz zehir kaçakçılığı! Pasta kutusu ve koltuk değneklerinde kilolarca eroin var. Sakatlığı da bir aldatmacaymış. Romanda Madelena bir daha görünmezken filmde tekrar karşılaşacağız.
‘Our Man Flint’teki (1966) (Jerry Goldsmith) “It’s Gotta Be A World’s Record”. Bardaktan boşanırcasına bir yağmur. “İstanbul, Nuh’un Gemisi gibi suların arasında çalkanıp duruyor (sf. 5).” 60’lı yılların ajan filmlerinde sık rastladığımız bir numara; Orhan, eğer izleyen varsa atlatmak için ‘34 DU 412’ plakalı taksiden inip ‘34 FD 138’ plakalı başka birine biniyor.
‘Our Man Flint’teki (1966) (Jerry Goldsmith) ‘Man Does Not Live By Bread Alone’. Bu koşturma ‘Tütün Han’da sona erer. Hiç umulmaz, burası Türk, Amerikan, İngiliz ve Fransız gizli servislerinin çalışma yeriymiş. Albay Cahit Irgat, Orhan’a yeni görevinden söz ediyor. ‘Tüm dünyanın düşmanı bir teşkilat’ her ülkede, o ülkenin dilini, adetlerini, hayat tarzını bilen ajanlarla sabotajlar yapıyormuş. Diğer ‘marifetleri’ silah ve uyuşturucu madde kaçakçılığı. “Kökleri Demirperde gerisinde fakat içlerinde her milletten insan var.” (Kitapta ise, yazıldığı Kore Savaşı dönemine uygun olarak, Hong Kong’daki gizli komünist teşkilatından, Birleşmiş Milletler Orduları’na karşı eylemlerden söz ediliyor.) Orhan, ‘doğu vilayetlerimizin birinden gelmiş bir deri tüccarı’ gibi Tarabya Oteli’nde kalıp (romanda Akdeniz memleketlerine ham deri ihraç eden bir Türk tüccarı) çeteyi bulmaya çalışacak.
Uzun zamandır ayrı olduğu şehrinde biraz eğlenmek için ‘Çiçek Sarayı’na gider. “Aylar sonra nihayet İstanbul. İçkinin bile tadı değişik.” Burada ‘bir erkeği bir anda harap edecek güzelliğe sahip’ Bayan Çing Çung’u görür. Kocası ve ‘yabancı bir şirketin İstanbul mümessili Mr. Charles’ ile beraber olan güzel kadından o denli etkilenir ki ajanlığı falan unutup dansa kaldırıyor.
Dusty Springfield’in ‘The Look Of Love’ uzunçalarındaki (Aralık, 1967) ‘The Look Of Love’ (Ocak, 1967) (Burt Bacharach / Hal Davies). İkisinin de yüreklerinde fırtınalar kopuyor. Daha o gece Çing Çungların konuşmalarından çete elemanları olduklarını anlıyoruz.
Sonraki bir gün Guvanlançin, Orhan’ın peşindeydi. Öldürecek zannettik, oysa amacı yalnızca Bayan Çing Çung’un davetini iletmekmiş.
(İç) Erenköy’deki Ostrorog Yalısı’nda küçük bir ‘Erikler Çiçek Açtı Ayini’ne tanık oluruz. (Romandaki Orhan daha şanslı. Güneş Dağı, Papakaro Mabedi’ndeki ayinin tamamını izler).
Tam da o günlerde ‘4 devlete mensup 6 subayla’ bir toplantı için İzmir’e gitmesi gerekir. Uçağa, kalkış saatine ayarlı bir bomba yerleştirilmiş. (Romanda ‘kızıl tehlike’ iyice vurgulansın diye bombanın ‘Rus yapımı’ olduğu söyleniyor). Çing Çung, ‘Son Gece’deki (1967) Maria gibi sevdiğine durumu bildirerek uçaktakileri kurtarır.
Karı kocayı ölümle cezalandırmak isteyen Mr. Charles’a Bay Çing Çung’un söyledikleri içimizi rahatlatıyor! “Evliydik ama hiçbir zaman karım olmadı. Bu evlilik teşkilatın emriyle yapılmış bir vazifeydi… Bilgi toplamamız kolay olsun diye hazırlanmış bir oyundu.”
Genç kadının ihanetine sebep de sadece aşk değil daha üstün bir duyguymuş. “Vatanıma hizmet duygusu… Ben Türkistanlıyım. Aslım, neslim Türk benim. Adım Neslihan. Vatanım Türkiye’de öleceğim. Bu da benim için dünyanın en büyük tesellisi olacak.”
Neyse ki sonu Maria gibi olmaz. Tam idam edilecekken kurtarılır.
Film biterken Orhan’la yeni maceralara doğru uçaktaydılar.


‘Our Man Flint’teki (1966) (Jerry Goldsmith) ‘Doing As The Romans Did’.
Deniz kıyısındayız. Ne güzel bir gece. ‘Rüzgâr, yıldızlar, denizin sesi’.
Neslihan; “Ne ayrılabiliyorum sizden ne de sizinle beraber olmaya cesaret edebiliyorum. Sadece sizi sevmeye mahkûmum. Bir kadın olarak dost kalmak istiyorum sizinle.”
Orhan; “Sizin gibi güzel bir kadınla bir erkek, iki dost olarak bir arada bulunamazlar asla… Buna ne tabiat kanunları ne de insani duygular müsaade etmez (‘eder’ diyecekti).”
(Yazan: Murat Çelenligil)