“Kızımın asıl şanssızlığı herkesin büyük bir talih sandığı serveti. Duymuşsunuzdur, dünyaca ün salmış, saraydan kalma mücevherlerin sahibidir. İşte bu sebeple etrafında dönen erkeklerin hepsi kalplerini, kızımdan çok O’nun sahip olduğu şeylere verdiler.” Hülya'nın annesi-Aliye Rona söylüyor bunları. Başlangıçta Turgut da böyle bir planın parçasıydı. Araya aşk girince her şey değişecektir. Kahramanımız, saf bir genç kızın kalbini çalacak kadar vicdansız değil. Bazen ‘kötülüğü iyi göstermesini biliyor’ ama ‘kötülüğün, itiraf edildiği zaman iyilik sınıfına girdiğinin de farkında’.

Film sanki bir belgesel miş gibi başlıyor. Yazılardan, filmin gerçek bir adamın hikayesinden yola çıkılarak yapıldığını anlıyoruz.

"Atilla Dorsay'ın, 27 Kasım Perşembe günü saat 15.00'te Orient Bar'a gerçekleştireceği söyleşide sizleri de aramızda görmekten mutluluk duyarız." davetiyle katılınan söyleşiden notlar

“Ne olduysa bizim mantıya oldu!” Tutuklandığı için bir gece önceki akşam yemeğine gidememişti. Bir şaka ile durumu kurtarmaya çalışıyor. Seçtiği kanunsuz yol ‘bizim mantı’dan çok daha fazlasını kaybetmesine neden olacaktır! Üstelik dostlarının da yaşamını tehlikeye atarak.

Nusret İkbal, ‘Yılanların Öcü’nün (1962) Ankara’daki gösterimi nedeniyle verdiği yemekte hoş bir konuşma yapmış. “Türkiye’nin iki büyük ‘yazar’ı şu anda (bu) masada bulunuyor; Fakir Baykurt ve Gönül Yazar.” Onları bir araya getiren şey, ‘sanat’. Filmdeki ‘milyoner’ delikanlı ile ‘yoksul’ genç kızı ise ‘aşk’.

“İçimden bir ses (O’nu kızdır) diyordu. Seni o halde görmek bana bambaşka bir zevk veriyordu. Bunun ‘aşk’ olduğunu nereden neden bilecektim.” Filiz, ‘varlığını hissettiği andan itibaren sevdiği’ Ayhan’a söylüyor bunları. Delikanlının yanıtı; “Seni görmediğim zamanlar yokluğunu öyle acı bir şekilde hissediyordum ki kendi kendime (bırak Ayhan, kızdırsın istediği kadar, ne yaparsa yapsın yeter ki yanında olsun) diyordum.” 50 yıl önceki sahnenin, içimizi hâlâ sızım sızım sızlatmasının nedeni nedir?

“Sevdiğim ne varsa hepsine hasret büyüdüm.” Kenan böyle yakınıyor ama çevresindekileri milyon verse bulunmaz; Babası Asım, hasta annesi, Nalân ve babası Bahçıvan Salih, okuldan arkadaşı Ali ve nişanlısı Aysel, ‘Müzik Evi’nin sahibi Behzat Bey, Mehmet Reis ve diğer denizciler, Meyhaneci Panayot, Taverna sahibi Hristaki. Kahramanımız için nişanlısı Tarık’ı terk eden Oya! Sığındıkları tek odalı kulübede bir piyano bile vardı.

“O zaman daima benim yanımdaydın. En ufak bir işaretimle ayaklarımın dibinde olmaya hazırdın. Ben sevdiklerimi erişilmezlerden seçerim.” Eski nişanlısı Haluk’a ‘cömert’ davranmasının nedenini böyle açıklıyor Handan. O zaman kendisini esirgemişti. Şimdi banyoda ve köpükler içinde sunuyor. Terkedilen âşık üzerine ateş değdirilmiş vahşi bir hayvana benzer!

“Bıktım romantik jön rolüne çıkmaktan. Yerli filmlerdeki genç adamların ayakları yere basmıyor. Siz hiç (Onları) sokakta, hayatta görebiliyor musunuz? Bu adamların hiç mi dünya meseleleri olmadı? Hiç mi yaşamadılar?” Filmin çevrimi sırasında bunları söyleyen Cüneyt Arkın, Turgut’un İTÜ İnşaat’ı kazanmasına çok sevinmiş olmalı. Çünkü canlandırdığı kahraman, o yılların gençlik liderlerinden Harun Karadeniz ile aynı fakültede okuyacak.

Zerrin; “Eğer hem babanı hem kendini mahvetmek istemiyorsan ‘zavallı köylü kızı’ olmaktan vazgeç. Sadri’nin karşısına kuvvetli, her şeyi olan bir kadın olarak çık. O zaman seni asla bırakmaz.” Ayşe, ‘en önemli şeyini’ kaybettiği İstanbul’da hiç olmazsa bunu öğreniyor!

‘34 AK 084’ plakalı kamyon ve Ayhan Işık… 27 Nisan 1966, Çarşamba günü Sirkeci Garı’ndaki çekimler bitmiş. Sıra ‘elde sten makineli tüfek’, köprüden kamyona atlama sahnesinde. Türker İnanoğlu’nun, ‘Bay Sinema’da (Birinci baskı– 2004) (Doğan Kitap –Giovanni Scognamillo) söyledikleri (sf. 98 - 99); “Ayhan’ın, Cankurtaran Köprüsü’nden atlayıp alttan geçen bir kamyona düşmesi gerekiyor.

“Kardeşimin ölümüne sen sebep oldun? Öldür, beni de öldür. Kenan’ın mateminden belki böylece kurtulmuş olurum.” Hülya, katil zannettiği Tarık’a söylüyor bunları. Hiçbir şeyden habersiz delikanlı ise şaşkın; “Ne abini ne de öbürlerini tanırım. Beni de bu belaya bulaştırdılar. Soygunu ben yapmış olsam, Onları ben öldürsem, polise gider miydim hiç. Bütün suçu bana yüklediler. Mecbur kaldım kaçmaya. Temize çıkmalıyım. Kardeşinin belası yüzünden ‘yaban ördeği’ [‘Belalı Hayat’ta (1968) ‘yaban hayvanı’] gibi gebermek istemiyorum. Bu işin başındakileri bulmam lazım.” Filmde hemen her konu açıklığa kavuşurken Kenan’ın abi mi yoksa kardeş mi olduğu anlaşılmıyor! ‘Rahmetli’, önce ‘kardeşim’ sonra ‘ablam’ demişti Hülya için.

“Bu soygun işi böyledir, hayretmez.” Benzer sözleri, ikinci çevrim ‘Korkusuzlar’da (1974) yine Abdurrahman Palay’ın sesi ile Tarık-Kadir İnanır söyleyecektir; “Soygun işleri böyledir, hayretmez.” Bunları, hiç olmazsa beyaz perdede duymak çok güzel. Biraz zorlama ile ‘hayrettiği’ bir şey var soygunun! Sonradan gelişen olaylarla Selma’yı tanıyor kahramanımız!

“Kaşıyacak tırnak vermeyeceğiz bunlara.” Vedat, karşı çete için böylesine kesin konuşmuştu. Ama iki kardeşini, babasını ve neredeyse tüm adamlarını kaybettiği gibi kendi de paçasını zor kurtarıyor!

“Olmaya çalışıyorsun ya hepsi aynı hesap.” Gani Dede, kumarbaz olmadığını söyleyen ama iskambil kâğıtları ve zarla ilgili sorular soran Murat’ı böyle yanıtlıyor. Yaşlı adam galiba haklı çünkü filmin adı bile ‘Kumarbazın İntikamı’! Üstelik intikam peşinde olmadığını söyleyen delikanlı çok kişinin canını yakacaktır.

“Sen gülünçle acıyı karıştırıyorsun Haşim, hileyle ticareti karıştırdığın gibi.” Verda, ‘odasına almadığı kocasına’ söylüyor bunları. Aslında kendisi de evlilikle evcilik oyununu karıştırıyor sanki. Başka bir erkekle ilişkisi olmasını da “Ben seni aldatmadım Haşim. Aslına bakarsan yıllar yılı kendimi aldattım” sözleriyle savunuyor okuyucuya karşı (sf. 317). Evlilikleri, sadece görünüşte. Demokrasimiz gibi!

“Sizi yaptıklarınıza pişman edeceğim Murat Bey.” Feride, ancak bizim duyabileceğimiz şekilde bunları diyor ama Play-Boy Club’da delikanlının gözlerine bakarak söylediği şarkı çok farklı. “Sesini ilk defa duyduğum zaman//Kalbim duracakmış gibi oldu bir an//Garip bir his sardı içimi birden anlamadan//Seni peri sanmıştım cennetten konuşan//**//Hayalini sordum gece rüyalardan//Kalbinde yaşadım uzak bu dünyalardan//Seni sevdim sana taptım seni tanımadan//Yandım gözlerinde aramaktan//Artık her şeyimle hasretim sana//Dünya bana zindandır senden uzakta.” Filmin adını genç kızdan duyacağımızı sanmıştık. Oysa “Seni çok seviyorum ama asla affedemem” diye haykıran delikanlı olacaktır.

“Ne olur kusuruma bakma İbo. Ben denizlerin kızıyım. Yapmacık davranışlar, dolambaçlı laflar bilmem. İçimden geldiği gibi konuşurum. Nasıl oldu bilmiyorum ama seviyorum seni.” Aşkını böyle anlatıyor genç kız. Oysa delikanlı tedirgin. ‘İçinden geldiği gibi konuşmasını’ engelleyen önemli bir sebep var. Her an ölümü bekleyen bir kalp hastasıymış. Nerde, nasıl belli değil. Doktoruna göre durumu kötü. İbrahim de bunu çabuklaştırmak için elinden geleni yapıyor zaten. Meyhane köşelerinde, içki ve sigara ile tükenen bir yaşam.

Paul Mauriat and His Orchestra’nın ‘Blooming Hits’ albümündeki (1967) ‘Mama (When My Dollies Have Babies)’ (1966) (Sonny Bono / Jacques Monty). Nermin’in, yırtılıp atılacak mektubu; “Kaç defa geldim hapishaneye, seni göremedim.

Nejat; “Fakir bir kemancının, zengin bir fabrikatörün evleneceği kıza âşık olması ne budalalık değil mi? Daha doğrusu küstahlık, kendini bilmemezlik, haksızlık. O’nun gücü, babadan kalma servetinde. Benimse şu keman çalan parmaklarımda. Aradaki fark büyük.” Doğru/yanlış kavramı zamana göre değişebiliyor. Nerime, 40’larda yazılan kitapta ‘zengin fabrikatörle’; Toplumcu fikirlerin geliştiği 61 ve 70’deki çevrimlerde ‘fakir kemancı’ ile evleniyor. Feridun Bey, ‘memurlarına ve maiyetindekilere karşı çok sert ve acımasız’. Avrupa’daki grevlere “Bizde böyle bir şey olursa fabrikayı büsbütün kapatırım ve hiçbir kuvvet beni, kapılarımı tekrar açmaya mecbur edemez” diyecek denli düşman (sf. 15). Genç kıza âşık olunca çalışanlarına daha olumlu yaklaşıyor. Yardım ediyor. 80 sonrasında “Şimdiye kadar işçiler güldü, şimdi sıra bizde”cilerin yaşamlarında hiç ‘Nerime’ olmamış galiba.